Armoede heeft grote invloed op de gezondheid van mensen. In de afgelegen berggebieden van Nepal worden de mensen niet oud. Slechte leefomstandigheden zorgen voor allerlei ziektes die niet behandeld kunnen worden omdat er geen dokters en geen ziekenhuizen in de buurt zijn. Een van de eerste activiteiten van Vajra was daarom de organisatie van zogenoemde healthcamps. Op een plek die niet al te lastig bereikbaar was, werd een tijdelijke healthpost ingericht waar mensen uit de hele omgeving naar toe konden komen voor onderzoek, medicijnen, operaties, tandheelkunde en andere medische zorg.
Preventieprogramma
De Nederlandse arts Henk Becker ging als vrijwilliger in 1998 naar het eerste door Vajra georganiseerde healthcamp in Sindhupalchowk . Hij verleende niet alleen medische hulp, maar maakte ook een inventarisatie van de meest voorkomende klachten en van de voorzieningen die nodig zouden zijn om ze te behandelen en te voorkomen. De bevindingen van Henk Becker en Nepalese collega’s leidden tot talloze bouw- en voorlichtingsactiviteiten van Vajra in de bergdorpen in Sindhupalchowk. De vele maag- en darmstoornissen hadden te maken met vervuild drinkwater en daarom bouwde Vajra overal latrines bij openbare gebouwen en plekken met schoon drinkwater. In de dorpen werden ‘watercomités’ opgericht, want een voorwaarde was steeds dat de dorpelingen zelf het onderhoud op zich namen.
Een andere activiteit ter preventie bestond uit voorlichting geven over ‘gezond’ koken. De gewoonte in de Nepalese bergdorpen was om binnenshuis op open vuur te koken, waardoor vooral vrouwen en kinderen de hele dag roet inademden. Vajra hielp de gezinnen om zelf in huis een houtsparende oven met schoorsteenafvoer te bouwen.
Samen met Vajra Nepal en de stichting Simavi heeft Vajra-bestuurslid Edzo Ebbens vanaf 2002 een community health development program opgezet, gericht op voorlichting en ziektepreventie. In een groot aantal dorpen zijn vrijwilligsters opgeleid die voorlichting konden geven en eenvoudige medische handelingen verrichten.
Deze vrouwen waren vaak al vertrouwenspersonen in het dorp. Behalve hun werk op de healthposts organiseren zij vrouwengroepen waarin gepraat wordt over dagelijkse hygiëne, het niet verbergen van ziekte, het op tijd naar de dokter gaan, het gebruik van sanitaire voorzieningen, geboortebeperking, kraamzorg en de risico’s van alcohol en drugs.
Medische hulp
Om het vertrouwen van de bevolking te winnen was het nodig aandacht te besteden aan de medische noden van de dag. Om die reden zijn de healthcamps nog vele jaren voortgezet. Hiervoor werd samenwerking gezocht met enthousiaste en betrokken artsen en specialisten uit Kathmandu die bereid waren naar Sindhupalchowk te komen om medische hulp te verlenen.
Om de medische voorzieningen beter bereikbaar te maken heeft Vajra in 2001 de kleine healthpost in Barhabise omgebouwd tot ziekenhuis. In de jaren daarna zijn in vijf omringende dorpen ondersteunende healthposts geopend en ingericht. Het geld hiervoor kwam van particuliere donateurs, maar ook van Nederlandse organisaties zoals de NCDO, de Stichting Impulsis en de Stichting Christelijke Ziekenverzorging Nederland. Vajra bracht ook geld bij elkaar om vrouwen uit de bergen met ernstige vormen van baarmoederverzakking in Kathmandu te opereren. In Nepal is dit een veel voorkomende en sterk invaliderende kwaal bij jonge vrouwen. Tegelijkertijd gaf Vajra ook voorlichting over het voorkomen van deze aandoening.